Filmforum

Olaf was niet zo positief over The Reader (zie op deze pagina bij zondag 22 februari 2009) en daarmee druk ik mij heel zacht uit. Afgaande op zijn openingsregel Be-spot-te-lijk! ging ik, voordat ik vorige week richting bioscoop afreisde, er van uit de grootste filmmislukking van 2008 te gaan meemaken. Ondanks (of dankzij?) de heftigheid van Olafs reactie kon ik eigenlijk weinig negatiefs ontdekken in dit drama en moet ik eerlijk bekennen tamelijk te zijn meegesleept op meerdere momenten. Zelfs de accenten van de acteurs vielen mij mee – de accenten van de echte Duitsers vloekten zo op het eerste gehoor niet met die van de van oorsprong Engels sprekende acteurs. De morele issues en het dilemma van hoofdpersonage Michael vond ik invoelbaar.

Drama’s over de Holocaust leveren altijd heftige, tegenstrijdige reacties op. Zo vond ik John Turturro in zijn rol van Primo Levi in het redelijk positief ontvangen The Truce (Francesco Rosi, 1997) niet te harden. Turturro keek zo ongemakkelijk en daardoor zo onnozel bij het verlaten van het kamp dat ik, zonder het te willen, in de lach schoot, terwijl ik het natuurlijk allemaal heel erg had moeten vinden. Of het wordt allemaal te braaf en te netjes verbeeld zoals in The Boy In The Striped Pyjamas (Mark Herman, 2008). Wanneer is een Holocaustdrama dan wel geslaagd? Moet het onverbiddelijk zijn als in The Grey Zone? Of mag er met de horror zo luchtig omgegaan worden zoals in La Vita è Bella?

Of mag er met de horror zo luchtig omgegaan worden

http://static.episode39.it/movie/11706.jpg

Beter wordt het niet (hartverscheurender ook niet met een van de beste eindshots ooit).

Ken ik helemaal niet. Bedankt voor de tip!

The Reader is overigens een film waar de belangrijkste plotwending, dankzij de uitgebreide publiciteit, geen verrassing meer is. De plotwending stond onder meer met koeienletters in de kop boven het interview met Kate Winslet in Het Parool. Ik had graag net als Michael totaal verrast willen worden door het verleden van Hanna.

Net als bijvoorbeeld laatst was ik naar de bioscoop geweest en daar had ik een hele mooie film gezien en die heette... dat was ehm... Schindlers List heette die. Ja maar die is mooi hoor! Dat was 'n hele mooie belangrijke film, want kijk de mensen praten altijd wel over de Joden enzo, terwijl eh nou die Duitsers dat waren ook geen lieverdjes hoor.

er zijn eigenlijk helemaal niet zo veel films die in het concentratiekamp spelen.. denk ik ineens. Meestal gaan die 2de Wereldoorlog films over verzetsmensen, mensen op de vlucht dat soort werk. Je had nog zo'n hoax-roman over een vrouw die heel Europa doorzwierf na te zijn bevrijd uit een kamp. Zou ik best een film van willen zien. Maar dat zou dan weer niet over de tijd erin gaan zeg maar.

iemand Night and Fog van Resnais gezien? dat schijnt volgens Wikipedia de gruwelijkste te zijn) (en een van de mooiste/bekendste)
http://en.wikipedia.org/wiki/The_Holocaust_in_art_and_literature

Documentaires tellen niet mee! :-)

shit is dat 'n docu.. zucht. niet goed opgelet.

jay ilx back

Bullitt
Niet zo goed als "men" zegt, maar je kunt inderdaad wel zien dat dit een invloedrijke film moet zijn geweest. Niet alleen de befaamde car chase, die mijns inziens wel nogal knullig eindigt: plotseling kunnen de 2 bad guys (die opvallend zwegen) de weg niet meer houden en toevallig staat daar net een tankstationnetje, waardoor ze onherkenbaar verbrand kunnen raken. (Noodzakelijk voor 't plot) Het plot dat sowieso al een beetje rammelt, agent Steve McQueen moet met z'n team een maffia-rat bewaken, hij doet dat met nauwelijks mankracht en zet 1 agent bij de verklikker in de hotelkamer (En niemand VOOR de deur) Wel een fijne dectective verder, die Bullitt, Steve McQueen is duidelijk van 't moderen minimale acteren. Wat weer niet geldt voor z'n irritante/overbodige vriendinnetje, die nog ergens een flauwe preek houdt. Het stoerste aan McQueen is dat hij de hele film zonder pistool "werkt", tot aan 't eind. En dan is 't ook raak verdomme. ;)

Letter From An Unknown Woman
Aardig melodrama van Ophuls. Met name de eerste veertig minuten zijn erg fijn, en volgens mij nauwelijks verhuld erotisch. Het ontwaken van een jong meisje, ze lijkt wat op Sophie Hilbrand, te oud om nog op de schommel te zitten en dan muzikaal/sensueel wakker gekust door de nieuwe buurman (een sterpianist) ze dwaalt in een dun gewaadje door de gangen van het appartement, terwijl hij speelt. Dan gaat moeder (her)trouwen, wordt er verhuisd naar Linz en valt haar droom in duigen. Ze moet terug! (naar Wenen) doet ze ook, inmiddels veranderd in een volwassen vrouw. (Ik zweerde een andere actrice, maar het is 2x Joan Fontaine, knap gedaan) Terug in Wenen hervat ze haar gestalk en dan raakt ze alsnog aan de praat met de pianist. (In een Linklater Before/After Sunset-achtige sfeer, in een half verlaten pretparkje, ook mooi) Maar wacht, het begon allemaal met een brief. Van een uknown woman. Maar hij kent haar nou? Toch? (Enter een bitter einde) Oh ja, ook nog een mooie rol voor een pianostuk (ook in orkest-arrangement) ik gokte van Chopin, het was een (natuurlijk superromantische) etude van Liszt.

Pretty Baby
Louis Malle hield wel van bordelen. Zie ook Au Souffle au Coeur, waar deze gewaagde, fascinerende film zeker de ongemakkelijke sfeer mee deelt. Een van z'n Amerikaanse films (goh, titel) maar spelend in het (pulpfictie-Faulkneriaanse) New Orleans van de vroege 20e eeuw, dus zeker nog met 'n Franse slag. Goudbruine tinten van cinematograaf Nykvist verbeelden een redelijk chique hoerenhuis gerund door een Antony-achtige ouwe madame/coke&opium-junk. En natuurlijk veel fraaie dames. Hier groeit Violet (een piepjonge Brooke Shields) op. In 't begin lijkt 't nog mooi. Al die uitgelaten wilde vrouwen en een geinige negroïde barpianist. Het is haast een commune. Maar dan wordt het tijd dat het arme kind ontmaagd wordt. Ze is 12 tenslotte. Niet dat het er echt wordt opgedrongen, maar die dingen gaan op zo'n plaats vanzelf. Ze wordt rondgeparadeerd en aan de hoogste bieder verkocht, die natuurlijk veel te ruw met d'r is. Ondertussen is er een melancholische Vincent van Gogh-achtige fotograaf verschenen, een zeer vreemd figuur, hij fotografeert de dames, al dan niet naakt, maar raakt langzaam geïnteresseerd in 't jonge meisje. Zeker nadat haar liefdeloze moeder (Malle-favoriet Susan Sarandon) is vertrokken. De fotograaf is mogelijk homoseksueel en is ondanks zijn bijnaam "Papa" bepaald geen vaderfiguur. (Tekenend moment is dat als hij merkt dat Violet niet kan lezen, hij haar dat niet gaat leren, wat in een tearjerker wel was gebeurd) Nee, hij drapeert er liever naakt over de bank om nog maar 'n plaatje te schieten. (De ouders van Brooke Shields waren OF heel eager om hun kind beroemd te krijgen, of zaten zich toch 'n beetje te schamen bij de première)

Mic schreef op donderdag 22 januari 2009 als eerste over Tôkyô Sonata van Kiyoshi Kurosawa. Ik kwam pas deze week aan de film toe. Het is een film waarbij het lastig is spoilers te omzeilen als je er dieper op in wilt gaan. De lezer is dus gewaarschuwd.

Voor een groot deel is Tôkyô Sonata erg goed. Ik deel Olafs mening wat betreft het tweede deel van de film. Tôkyô Sonata ontspoort wanneer de inbreker het verhaal binnendringt (hoe toepasselijk!) en blijft tot en met het slot verwijderd van het realisme dat het begin van de film kenmerkt. Er is opeens sprake van absurdisme en uitvergroting. Het is een bewuste ontregeling die voor mij niet 100% werkte. De hele affaire met de inbreker kon me gestolen worden, mede door het overacteren van Kôji Yakusho. Het slot van Tokyo Sonata is, zoals Mic hierboven op 13 februari al schreef, majestueus, maar wat gebeurt er nu precies in deze scène? De gordijnen dansen in de wind bij het open raam en de gebiologeerde aanwezigen vormen een groeiende kring rondom de piano. Het is allemaal te mooi om waar te zijn. Is dit een (wens)droom? Ik denk het wel, want Clair De Lune van Debussy komt overduidelijk niet uit de piano. Het is niet de jongste zoon die we horen, maar een plaatopname van het stuk, afkomstig van krakend (!) vinyl.

Een veel betere (want consequent absurde) Japanse film over vervreemding binnen een gezin is overigens Monkeys In Paradise (Kenchi Iwamoto, 1993), een film die helaas, na uitbreng in Nederland 15 jaar geleden, obscuur is gebleven en waarvan waarschijnlijk geen dvd-uitgave bestaat. :-(

ondertussen zijn ook FilmValley en Cut er mee gekapt. FilmValley failliet. Cut! niet rendabel, dat laatste is niet zo vreemd want een magazine over de Nederlandse cinema.. tja. Maar FilmValley zag er behoorlijk duur en commercieel uit. Alleen hun uitgebreide dvd-kado-schema-plan maakte me wat achterdochtig. (al die boxen, dvd's weggeven, dat gaat gewoon niet goed)

als ik me niet vergis is er nog maar 1 Nederlandstalig filmblad over (de Filmkrant)

Schokkend Nieuws leeft ook nog.

Xi heeft ook een papieren versie. En vergeet natuurlijk Preview niet ;-)

haha Preview, ja maar dan heb je ook nog ehm hoe heet dat, Cinefeel, da's ook best een aardig reclameblaadje. (bij de cultvideotheek) (maar is nogal Vlaams, dus wie weet bereikt 't Amsterdam niet)

op blad lukt 't (dus kennelijk) niet, maar dit is een aardig filmweblog: http://www.salonindien.nl/

@Vido: Als jongste zoon raakt alle Claire de Lune noten op x-factorwijze met wapperende gordijnen een wensdroom is, dan kan de ongeschonden wederkeer van de oudste zoon die militair werd, en de vernederende smak en het ontwaken op asfalt van manlief, en de overrompelende liefde van de inbreker, allemaal wel eens een wensdroom zijn van Megumi Sasaki. Dan snap ik de stijlbreuk na de intrusie van de indringer beter. Heeft deze Kurosawasa vaker aan vreemde plotwendingen gedaan?

http://www.cinema-francais.fr/images/affiches/affiches_d/affiches_demy_jacques/les_parapluies_de_cherbourg.jpg

Les parapluies de Cherbourg (1964, Demy)
Aan de ene kant ben ik er van overtuigd dat je van musicals ongeneeslijke ziektes krijgt, maar ja drie van mijn favoriete films (Une Femme Est Une Femme, Mary Poppins ennuhjahoor Jesus Christ Superstar) behoren tot dat genre dus toch ook maar deze klassieker eens bekeken. Wel hardcore dat echt alles vanaf de eerste minuut wordt gezongen, een personage merkt in de openingsscène al zingend iets op van "ik ben zo moe van al dat zingen!" :) Verhaal is typisch kleine burgertragedie, eigenlijk zijn de liedjes ook niet echt memorabel (met uitzondering van het thema) maar mis-en-scene/art direction is natuurlijk de reden waarom de film nog niet is vergeten. Even revolutionair kleurgebruik als in Il Deserto Rosso (1964 was een goed jaar voor kleuren ;).

eens even kijken: De regenboog in 24 beelden per seconde (liedjes bijgevoegd.)

Ja leuk he, hoe ze opeens kleur ter beschikking kregen en helemaal loos gingen. "Gaan we kleur? Dan doen we leuke behangetjes!"

@Vido:
N.a.v. uw publicatie over The Reader wordt u de bijzondere leerstoel in de Films Die Meevallen aangeboden.

Ik was van plan in het kader van Pasen die film van Pasolini eens te proberen, maar ik moet zeggen opeens ook wel trek te krijgen in Schindler's list. Nog nooit gezien en misschien de beste in het kamp geschoten holocaustfilm. Vond the grey zone bepaald niet misselijk, maar daar zaten wel die enorme miscasts in. Buscemi, dan zit je toch meteen half te lachen.

oh Schindler's list is best mooi hoor. het is lang geleden, maar zeker het begin is heel fijn, smoezelig, rare Duitsers in rare werkkampen.

oh en wat betreft die Demy, ik had net Les Demoiselles de Rochefort genoteerd, volgens mijn filmbijbel de beste. (moet 'm dus zelf nog zien)

Schindler's List is een aanrader ja.

Net Gomorra gezien.
Valt niet tegen.
Een paar jonge gastjes op het strand met uzi's zien schieten geeft de vernietigende kracht van vuurwapens opeens veel stringenter weer dan in menig gewelddadige film uit de Hollywood stal.
Ik betrapte me erop hardop te zeggen: "Kijk nou uit!"

Wat is het overigens een deprimerende achterbuurt zeg waar de film is geschoten, jeuzus!...daar zijn zelfs de sloppenwijken in LA niets bij vergeleken.
Hele gekke flat-achtige gebouwen met mini viaductjes die de woningen met elkaar verbinden.
(wat heb ik het hier in Nederland goed :))

Tokyo fist (Tsukamoto, 1995). Olaf en cult, het wil maar niets worden. Omdat Vido en OMC hier nogal van hielden heb ik het braaf uitgekeken, ook al werd ik een beetje misselijk. Geprezen om zijn visuele stijl, deze film. Slaapkamers zijn neon-rood, neon-blauw of neon-geel (denk Wong Kar-Wai) en snel gesneden footage van skyscrapers vertellen ons dat Tokyo een beetje teveel aan het worden is voor de hoofdpersoon. Verder staat alles in dienst van het verhaal. Het stripverhaal. Iedereen slaat iedereen voor zijn bek in een relationele driehoek en, oh ja, de film gaat ook nog over boksen. De boks-scenes zijn p.o.v. geschoten en indrukwekkend, maar verder doet de koppeling van de drammerige Requiem-for-a-dream-achtige stijl en over the top gebeurtenissen me niets. A slaat B op zijn bek, B valt door een muur. Of: A slaat B op de grond en binnen no time ligt er een vierkante meter bloed, stromend!. Thematisch is de link tussen de gek makende stad en zelf-inflictie een potentiële hit (denk Fight Club), maar als dit punt bij me naar binnen wordt geramd met beelden van opgezwollen feestwangen waar het bloed meters uitspuit, dan denk ik: ik had me deze pasen iets anders voorgesteld. Vital zijn beste, Tetuo geloof ik wel. Tsukamoto.

Kan gebeuren, is ook niet voor iedereen (je moet hem ook eigenlijk in de bioscoop zien, mannnnn. :) Tsukamoto kan je dan twee kanten mee op: de klassieke Tetsuo fase (wat mij betreft nog steeds niet overtroffen, Cronenberg tot het uiterste opgevoerd) of de meer arty-farty fase. Vital heb ik niet gezien, Gemini is meer psychologisch en vond ik destijds enigszins tegenvallen maar A Snake Of June is toch wel een aanrader (prachtig blauw-wit geschoten, intrigerende film over ziekte.)

White Heat
James Cagney is een van de ontdekkingen van het jaar tot nu toe voor mij. Fantastisch in Footlight Parade en nog beter hier. (Dit is wel een iets minder goede film, maar da's appels met peren vergelijken) Cagney zet hier een van de beste gangsters uit de filmgeschiedenis neer, waar zowel de Joker (Heath Ledger) als Norman Bates (Anthony Perkins) wat van geleerd hebben. Top of the world ma! Hij speelt een psychopatisch figuur met een moeder-complex. Hij leidt z'n bende, die allerlei heists pleegt. In 't geld is onze schurk niet echt geinteresseerd, het gaat om de kick, de fame en vooral het respect van z'n lieve moedertje. (Nou ja lief, ze is gewoon partner in crime) Dan komt ie in de problemen en bekent een misdaad die hij niet gepleegd heeft. Handig, want nu is ie binnen 2 jaar vrij. De politie heeft 'm echter door en stuurt een rat de gevangenis in. (Undercover-films zijn er genoeg, maar een film waar een politierat zich in de gevangenis voordoet als convict, bekend verschijnsel maar ik had er nog geen film over gezien) Het gevangenisgedeelte is ook het beste. In een bijzonder gedenkwaardige scene zitten de honderden gevangen aan de maaltijd. Cagney stelt een vraag die door en door wordt gegeven en dan heel langzaam weer terug, met voor hem dramatisch nieuws. Het laatste gedeelte is wat rommeliger, handlangers die effe verdwijnen en dan weer 't beeld in lopen, maar de laatste heist is magistraal. Shoot out op een olieraffinaderij, hoe zou dat eindigen..

Out of Sight
Ik verkies Get Shorty boven deze. De geniale bankoverval waarmee dit opent voorspelt veel goeds, net als de scene kort daarna als overvaller Clooney een babbeltje over films maakt met FBI-agent J. Lo, in een kofferbak. Maar daarna begint een flashback-structuur die me wat verveelde, het middenstuk met de verwachte romantiek is ook wat te langdradig. Op zich zijn de schurken leuk, Don Cheadle is altijd kwaliteit en Steve Zahn speelt een leuke stoner, met heel goed de paranoia, onbelangrijke dingen als belangrijk zien-gezwam.

Night Moves
Sappige noir die verdomd jammer in de tweede helft zich ineens op een mysterie-plotje gaat concentreren, met als McGuffin uiteindelijk een soort Maltese Falcons. Heeft een soort gemaakte ingewikkeldheid/twist. En dat terwijl het eerste uur heel diep gaat, vol kapotte personages en belangrijker zonder verhaal. Gene Hackman is een verlopen private dick, die zijn vrouw overspel ziet spelen en ondertussen als klusje de dochter van een al even uitgerangeerde actrice uit Florida moet halen. Het dochtertje (Melanie Griffith) is een erg liberale nimf, die constant haar shirtje uit wil doen (wat Hackman lang weet te verhinderen) Mooiste personage is een Amelie Mauresmo-achtig typ, die met haar man (?) het nimfje onder de hoede heeft genomen. Heel raar en fascinerend mens, die allerlei verschillende life stories opdist. En (altijd leuk) net als Hackman geinteresseerd is in de art of chess. (Hackman loopt rond met zo'n magnetisch bordje, waar ie in z'n eentje stellingen op bestudeerd)

The Last Show
Zou er niet voor naar de winkel rennen, zal ie ook wel te obscuur voor zijn. Weer een verlopen private detective, deze is er nog erger aan toe, met gehoorapparaat, gut problemen en een kapot been. Magnifieke opening waar een collega bij 'm aanbelt en op 't tapijt begint te bloeden. De detective maakt kennis met de altijd gedenkwaardige Lily Tomlin hier als irritant constant doorratelend hippiemeisje, waarvoor zowel kijker als detective langzaam respect krijgen. Ze is d'r kat kwijt! Daarin is onze man niet geïnteresseerd, maar wel nadat blijkt dat die dooie collega ook al naar die kat had gezocht. Natuurlijk krijg je dan een hoteldebotel waanzinnig plot en is 't vissen naar wie hier nou de slechtste onder de cons is. Het is niet echt eng en ook niet echt grappig, vooral bizar eigenlijk. Past ook wel bij het Hollywood waarin 't speelt. Het moment dat Lily een koelkast opentrekt, maar niet ziet wat erin zit behoort wel tot de smeuïge hoogtepunten.

De detective maakt kennis met de altijd gedenkwaardige Lily Tomlin hier als irritant constant doorratelend hippiemeisje

minder gedenkwaardig dan ik dacht. Ze heeft bijrolletjes in Shadows and Fog, Prairie Home Companion en Short Cuts, maar ik dacht dat zij de filmmoeder van http://www.stephenking.ru/movies/images/thumbnails/shining/danny.jpg was.

Gisteravond in het kader van achterstallig onderhoud voor het eerst Permanent Vacation (1980) van Jim Jarmusch gezien. Interessant om te zien dat hij toen al die typische Jarmuschvorm van wat ik maar noem de 'monumentaal onmonumentale dialoog' onderzocht. Gesprekken die zo maar beginnen, nergens over gaan en zonder pointe eindigen (vgl. Coffee and Cigarettes, et al).
Ook interessant om te zien hoezeer Lower Manhattan ooit een absolute war zone was (moest steeds denken aan het Wax Poetics nummer over de early days of rap, met prachtige fotoreportages van datzeflde, totaal verwoeste New York). Voor wie into now wave en car crash jazz geinteresseerd is, levert dit interessante visuele informatie over de broedkamers hiervan. Tenslotte bleef die soundtrack (gamelan? erg mooi + John Lurie) erg lang hangen.
Verder is het puberale onbehagen met het leven als zodanig in de film inmiddels wel erg verouderd (of ik ben verouderd, vermoedelijk zou ik dit vijftien jaar eerder meesterlijk hebben gevonden). Het hoofdpersonage komt het beeld in zwalken zonder enige biografie of psychologie, wat op zich ook wel weer interessant is (want misschien is het ook wel erg burgertrutterig om dat steeds te verlangen, alsof alle kunst de vorm van een negentiende eeuws roman moet hebben). Toch heeft dat als verwoestend effect -op in ieder geval deze kijker- dat er maar geen enkele compassie of interesse wil ontstaan.
Wat overblijft is enkele prachtig geschoten stills (dit terwijl Jarmusch hier nog niet met Robby Muller werkte) en 1 mooi geschoten nondialoog (met het popcornmeisje in de bioscoop).

Stukje over Gommora op de hoofdsite

re: Permanent Vacation.. dialogen met popcornmeisjes in de bios. klinkt wel leuk, moet eens uitzoeken of ik naast deze nog meer van Jarmusch gemist heb.

oh je moet je stukje nog onderteken Martijn. nou ja niks moet maarr. ;)

A l’interieur (Bustillo & Maury, 2007). Franse horror die niet zo goed is als dat ik overall lees. Zwangere vrouw wordt op haar laatste avond alleen overvallen door een goth-creep, gespeeld door Beatrice Dalle. Dat zou in een Amerikaanse horror nooit het thema mogen zijn natuurlijk. Elkaars benen afzagen en sleuteltjes achter je eigen ogen wegkrabben, prima, maar een zwangere vrouw... Dat is het enige on-Amerikaanse want verder is het een best of. Het broeierige begin van de belegering kennen we uit Scream, het hoofd dat uit de duisternis verschijnt uit Halloween, de badkamer-scene is uit The shining, etcetera. Ik moet zeggen dat de belichting en de trage cameravoering subliem zijn, maar verder is het eerder bloederig dan spannend. En het manco dat veel horror-films kenmerkt geldt ook voor deze: de opbouw is spannender dan de afbouw en men is wederom vergeten een verrassend einde te bedenken.

Schindler’s list (Spielberg, 1993). In zekere zin de über-Holocaust-film, omdat alle ingrediënten die je erin verwacht erin zitten. Lukraak geweld (commandant die elke ochtend vanaf zijn balkon wat Joden neerknalt), individu in de massa (meisje in rood jasje; kleur in zwartwit-film). Alleen de Titanic-achtige raamvertelling ontbreekt nog (al wordt wel aan het einde het graf van Schindler bezocht door echte overlevenden). Eigenlijk een film die je al gezien hebt zonder hem te hebben gezien. Sterk gemaakte publieksfilm, de Shawshank Redemption onder the Holocaustfilms, die me toch minder raakte dan The Pianist. Misschien na Shoah een beetje Holocaust-blasé geworden...

Nana (Otami, 2005). Film over twee meisjes, allebei Nana geheten, die elkaar op weg naar Tokyo ontmoeten en daar besluiten samen te wonen. Eén keurig vrolijk en naïef meisje (gespeeld door het cute-ste Japanse meisje dat ik ooit in een film zag, Aoi Miyzaki) en een punkmeisje (Mika Nakashima) dat net een relatie beëindigd heeft met de bassist uit haar band. Films met een band, altijd leuk. Miyzaki (die ik eerder een hele puike rol zag spelen in Su-ki-da, en ik voor het eerst zag, zo bleek achteraf, in het vergelijkbare maar veel sterkere Hana & Alice) en Nakashima maken er echt wat van, maar het verhaal wordt in de tweede helft zo van dik hout dat het vechten tegen de bierkaai is. Jammer, had meer ingezeten.

The Ipcress file (Furie, 1965), Toffe thriller. Michael Caine moet in de jaren 60 echt een ster zijn geweest. Op naar Get Carter.

meisje in rood jasje; kleur in zwartwit-film

wow. helemaal vergeten. terwijl ik toch een sucker voor dat soort momentjes ben.

Om een beetje in het Holocaustthema te blijven: gisteren zag ik in het Filmmuseum Kapò (Gillo Pontecorvo, 1959). Hoe de Joodse Edith (Susan Strasberg) dankzij een kampdokter gered wordt van de gaskamer en onder een nieuwe identiteit in een werkkamp verandert van een onschuldige tiener in een kille kapo. Ze krijgt een nieuwe naam (Nicole) en verruilt de Davidster voor de zwarte driehoek die criminelen van de nazi’s in de kampen kregen opgeplakt. Een symbolische daad naar later blijkt. De kopie van het Filmmuseum zat soms met plakband aan elkaar, en de nasynchronisatie was weer typisch Italiaans, wat het drama er niet minder om maakte. Kapò heeft iets minder een documentaire aanpak dan Pontecorvo’s The Battle Of Algiers, maar zit zeer dicht tegen de kwaliteit aan van die klassieker. Ook met Emmanuelle Riva uit Hiroshima Mon Amour.

ondertussen schreef ik de eerste 3 pagina's van een nieuwe neonoir klassieker (kuch! ik kom nooit verder dan 3 pagina's met die script) met een impotente detective (intitelingsmuziekje Blue Diamonds, lijkt me duidelijk) (nu nog bedenken welke :P)

Duel
Ik ga geen "meesterwerk" roepen, maar dat dit een spannend/vermakelijk en verdomd slim techno-horror-pareltje is, lijkt me duidelijk. (En dan te bedenken dat techno-horror zo op 't papier het lastigste genre is, met een machine als schurk) Niet dat hier helemaal waar is natuurlijk, er zit wel iemand achter 't stuur. Vroeg me af of je de route die gereden wordt echt kunt rijden, het zal wel niet realtime zijn he? Het huis waarvandaan Weaver betrekt bestaat in elk geval nog, maar ze hebben de garage verandert, las ik op imdb. Mooiste scene in Duel is natuurlijk de lange restaurant-scene, waar Weaver de truckdriver probeert te ontdekken, en zich ondertussen moed inspreekt op de (prima!) voice-over. Ook het kortstondige intermezzo bij een gammel tankstation waar een oude (vast eenzame) vrouw slangen houdt (zou op zichzelf ook een horror-setup kunnen zijn) is erg mooi. Arme slangen. Alleen het einde was (misschien onvermijdelijk) wat teleurstellend. Ik vind 't een beetje knullig van de truckdriver (die 't parcours op z'n duimpje lijkt te kennen en natuurlijk een meesterlijk goeie chauffeur is) dat ie zo'n fout maakt.

Wagon Master
Vermoedelijk de meest muzikale van alle John Fords. Alan Lomax-achtige liedjes en klomperige volksdansjes. Gezellie. Twee horse traders begeleiden een groep mormonen, die door een woestijn naar een nieuw Beloofd Land willen lopen. Nooit over nagedacht, maar in die tijd (18nogwatofzo) had je in dat soort woestenij helemaal geen wegen of zelfs maar een trail, dus het is bijzonder lastig om met de karretjes er te komen. Onderweg pikken ze een dubieus medicine circus op (met losbandige vrouwen, altijd leuk met Mormonen erbij) en ook nog wat schurken, die eerst nog wel wat Morricone-allure hebben, maar als 't puntje bij paaltje komt (spoiler..) verliezen ze zelfs een 6 tegen 2-shoot-out. Prutsers!

Viva Maria!
Zwak niemendalletje van Malle. Wel de 1e keer dat ik Brigitte Bardot zie, maar die wekte ook al geen plezierige indruk. Soort Marijke van Helwegen (of whatever) avant la lettre. Je zult er maar uitzien als een plastisch chirurgisch verstelde barbiepop zonder plastische chirurgie. (Ik neem niet aan dat dat toen al en vogue was) Zij speelt een Iers meisje, die met haar pa verzet pleegt tegen de Britten, nou ja dat is in 't lollige openingsliedje van Delerue. Daarna zijn ze in Zuid-Amerika, waar Britser dan Britse neger een kopje thee drinken. Pa gaat eraan en de tot dan tomboy Bardot belandt onder de hoede van een circus, waar Jeanne Moureau liedjes zingt. Bardot doet heur petje af en schudt haar lange blonde haren los. Dat wordt van oeh la la als 't duo samen liedjes gaat zingen in voortschrijdende staat van ontkleding. En oh ja ze heten allebei Maria. In het tweede gedeelte komt dan de revolutie die de Viva al deed verwachten. Film verwordt dan tot een niet-grappige Bananas, al hakt Malle behoorlijk stevig op de katholieke kerk in. (Een simpel grapje is nog dat de kinderen vanaf dat moment het Ave Maria EN Maria gaan bidden)

dat techno-horror zo op 't papier het lastigste genre

van de horror-subgenres dan he.

Vergelijking Il Divo - Gomorra anyone?
Eerst Gomorra gezien in een persvertoning, nog nooit zoveel filmjourno's in rialto bijeen gezien. De enthousiaste recensies kwamen daarna dus niet meer geheel onverwacht. Vond zelf de film nogal tegenvallen, dwz: elke scriptwending zag ik mijlenver vantevoren aankomen (terwijl ik normaal gesproken echt niet zo scherp daarop ben-meestal droom ik liever weg. Van Seven begreep ik niks), waarbij ik ook meteen nauwelijks een verschil zag tussen Gomorra en de talloze andere maffiose films. Nu ja, misschien is het meer een sociale schets, Cidade de Deus in Sicily. De beeldvoering van Gomorra was bijzonder wellicht, maar daaraan ergerde ik me meer dan ik ervan genoot, vooral omdat dat uiteindelijk op hetzelfde sentiment vegeteert als dat van mijn persoonlijke guilty pleasure (soms bij de turkse pizzaboer de aktueel en panorama doorscannen op het thema spektakelmoord).

Deze week Il Divo gezien, over de ongrijpbare Andreotti en zijn al dan niet weelderige connecties met de maffia. Uitbundig gestyleerd als een operette zonder pommade, pruiken en rokken. Subjectivistisch stel ik vast dat ik me enorm ergerde aan de volkomen misplaatste "lekkere popmuziek" en even merkwaardig misplaatste batucada sessie, allebei duidelijk lonkend naar een Tarantino cult status voor deze film. Die funeste muziekkeus donderde mij geheel uit Italiaanse sferen, heel storend. Andreotti zelf speelt als Droopy, verdwaald in Southpark. Er is welgeteld 1 moment, een 'emotionele' apotheose, die dit karakter diepgang beoogt te geven. Een monoloog die me ook verdacht bekend van talloze andere films over kwam. Tsk.

Sta me een reactionaire oprisping toe. Beide films is meer vorm dan inhoud. Pamflettisme, in plaats van essayistiek. Botte bijl, ipv ganzeveer. Het is een tendens die je in zo ontzettend veel hedendaagse cinema ziet. Ik betrap mezelf erop (help!) dat ik steeds vaker verlang naar films als Guernsey, waarin Nanouk Leopold het medium film werkelijk benut; ze zet louter het visuele in om je als kijker om de oren te slaan met een subtiel gedeeld levensgevoel - zonder dat er overduidelijk leentjebuur wordt gespeeld met de wereld van de reclame.

Dit laatste is overigens een inzicht dat ik aan mijn ex ontleen: hoezeer reclame en televisie (en tegenwoordig ook gamecultuur) zijn doorgedrongen in de cinema. Dat is niet per definitie slecht, begrijp me goed (hierin verschil ik van mening met ex). Ik kan genieten van een visuele whopper op zijn tijd. Maar waar blijft de filmkunst? Dominante vormgeving kan enorm afleiden, net als sommige scenario's meer geschikt lijken te zijn voor literatuur. In een projectiezaal wil overdonderd worden door beeld, eventueel acteerwerk.

On topic: ik kan me over de maffia als cultuurhistorisch (of zelfs actueel) fenomeen allerlei andere benaderingen voorstellen waar je als kijker wel iets rijker de bioscoop mee zou kunnen verlaten. Bijvoorbeeld het machismo mannelijke haantjesgedrag als verklaringsgrond (Il Divo hint in die richting, maar verliest zichzelf meteen weer in het heilige vormgeving dictaat). Daarbij: ik ben steeds vermoeider met filmers die zich vermeien met een NOG gedetailleerder blik op de ellende. Dat het leven in het ondermaanse een tranendal is hoeft men niet meer te betogen, wat DOE je daar vervolgens mee?

Ik realiseer me overigens ter dege dat ik hier een verkapt en misschien zelfs hopeloos ouderwets pleidooi voor een humanistische filmcultuur inzet. Maar om het eindbetoog van Good Night, And Good Luck te parafraseren: we hebben dit prachtige medium, maar wat doen we er vervolgens mee? Gaan we voor de kermis? Of gaan we het medium in al zijn kracht en mogelijkheden verkennen?

anachronistische groet,

Jair

Hm, waar men de lat voor pamflettisme legt, is nogal subjectief natuurlijk, maar als ik hem op Gomorra legt, dat kan ik beter een andere hobby zoeken. (Hetgeen misschien wel weer een leuke exercitie: pamflettisme heeft de tijdsgeest radicaal tegen, geen rechtgeaarde criticus die dat pruimt. Maar kunnen we wellicht toffe hedendaagse voorbeelden ophoesten? Ik weet het effe niet geloof ik :))

Maar hoeveel films per jaar ziet men doorgaans waarvan men denkt "hier wordt het medium film optimaal gebruikt?" Dat dit kan merk je vooral als je canon gaat zitten kijken, maar de best of 100 jaar cinema afzetten tegen een oogst op jaarbasis, dan mag je blij zijn als er eentje tussen zit.

Oh om even een concreet voorbeeld te noemen: I'm not there deed vorig jaar voor mij een oprechte en geslaagde poging om iets te creeren. My Winnipeg toch eigenlijk ook wel.

dwz: elke scriptwending zag ik mijlenver vantevoren aankomen

Natuurlijk, dat is de onontkoombaarheid van de sociale structuur. Dat is juiste het mooie. Of het mooie, eerder gezegd: de tragedie. De schikgodinnen beslissen over de levens van de mensen in Scampia.

Nu ja, misschien is het meer een sociale schets

Misschien? Het is een sociale schets.

spektakelmoord

In Gomorra is niks spektakel. Alles is knullig gedoe met brommertjes en 20 eurobiljetten.

dat ik steeds vaker verlang naar films als Guernsey, waarin Nanouk Leopold het medium film werkelijk benut; ze zet louter het visuele in om je als kijker om de oren te slaan met een subtiel gedeeld levensgevoel

Ik vind Guernsey een prima film, maar het is juist wel film die heel zwaar is aangezet met zware thematiek. Ontzettend zwaar gestileerd ook qua vormgeving. Terwijl Gomorra vrijwel geheel op locatie is geschoten met niet-professionele acteurs uit de lokale bevolking en gebaseerd is op een non-fictie boek.

Dat is wel erg zwaar alles bij elkaar. Maar dat klopt wel voor Guernsey.

Maar kunnen we wellicht toffe hedendaagse voorbeelden ophoesten? Ik weet het effe niet geloof ik :)

Als Ken Loach weer eens een film maakt waarin De Eerlijke Arbeider meedogenloos wordt uitgebuit door Het Wereldwijde Grootkapitaal, dan voel ik als de aftiteling toch wel altijd een beetje de neiging met mijn rode vlaggetje de barricaden op te gaan.

terzijde: las hier wat over Mikka Kaurismaki (broer van Aki). Heb ik leren kennen door zijn hele fijne Braziliaanse muziekdocu's Moro no Brasil (2002, met een appelfrisse Seu Jorge vlak voor zijn doorbraak) en Brasileirinho (2005, over de supergeraffineerde choro - een muziekstijl en dans). Mocht hem ooit interviewen in Brussel; stug maar innemend vertelde hij dat hij na het Leningrad Cowboys avontuur* naar Brasil toog om daar een horrorfilm op te nemen, en aldaar zo verliefd op het land werd dat hij daar maar bleef wonen.

In de voorbereiding zag ik Mikka's eerdere film Tigrero - a film that was never made (1994). Jim Jarmusch gaat met hollywoodveteraan Samuel Fueller terug naar de verafgelegen lokatie in Brasil die Fueller veertig jaar eerder onderzocht voor een beoogde blockbuster met John Wayne. Ze weten de plek, een indianendorp in de bush, terug te vinden en Fueller toont aan de locals fragmenten van de footage die bijna een halve eeuw daarvoor door hem werd geschoten. Iets in die film ontroert me steeds opnieuw: Jarmusch op zijn allerbeminnelijkst naast de sigaarknauwende bulldozerpensionado Fueller, zoals ze duidelijk acterend het krankzinnige verhaal vertellen. Ouwe rot vertelt goed verhaal aan jonge hond - een vorm die je wel aan de combinatie Kaurismaki/Jarmusch kunt overlaten. Kaurismaki filmt het allemaal aangenaam tropisch hallucinant. Interessante filmer, aangenaam ouderwets - om back on topic te gaan. Afgelopen december zag ik die *Leningrad Cowboys film, een concertfilm zoooo over the top dat de makers van Spinal Tap zich tandenknarsend zouden verbijten... Hi-la-risch! Bad taste die zo grandioos wordt uitvergroot dat ik in het uitgestorven filmhuis van Rennes van de weeromstuit soms ineens werd overvallen door iets dat toch ook verdacht veel op ontroering leek (het kozakkenkoor van old skool Sovjet formaat!)

die Mikka is dus echt de moeite van het uitzoeken waard, wil ik maar zeggen.

@MtH: granted, natuurlijk stileert Leopold ook bij het leven. En socialistische opwekkingslectuur-in-beeld zit ik zeker ook niet op te wachten, voel weinig voor dat getamboereer van Loach. Maar waar ligt de grens tussen effectief ingezette stilering, en design dat dusdanig knelt dat je als kijker het gevoel krijgt in een rollercoasterride op getimede momenten Iets Moet Voelen?
Zo gesteld is het misschien te theoretisch. Uit het hoofd en on the spot: The Three Rooms Of Melancholia, dat nu, dat-dat-dat, daar kan ik bijna niet over schrijven zo mooi ik dat vind. Dat is voor mij een bijna ongeevenaard hoogtepunt van recente filmkunst. Die vrouw heeft echt gekeken. En dat ook nog eens in een prachtige, ademende verteltrant weten te monteren. Of nog zoiets: laatst ook O Amor Natural nog eens bekeken. De in sensualiteit oplopende verhalen van al die Brazilianen zijn voor mij gewoon vintage Honigmann, een soort van menselijkheid die altijd werkt (en dus misschien ook wel een trucje is). Maar ook in die film zit een ongelofelijk geraffineerd ritme. Die ontroering die je aan het eind overvalt weet ze met beelden af te dwingen.

Dat zijn momenten waarop ik denk: that's it, dat is onversneden filmkunst.

een rollercoasterride op getimede momenten Iets Moet Voelen?

Dat is toch meer iets dat ik associeer met films als Gladiator of American Beauty.

In Gomorra zitten een paar hele mooie momenten. Als die man die het geld rondbrengt kijkt of zijn jasje nog wel goed zit over zijn kogelvrije vest: geen enkele dialoog, alleen dat beeld en het zegt zoveel. Dat is film. Ik denk dat de film die dat het beste doet van de laatste tien jaar Lost in Translation is.

Heel extreem design kan ook heel goed werken om de zware thematiek onder te verbergen. Dat is was Wes Anderson doet: het ziet er op het eerst gezicht uit als spielerei met visuele grapjes, maar daaronder zitten Bergmaniaanse familiedrama's. En nu we het er toch over hebben: Aki Kaurismäki is er ook zo een. Een en al afstandelijke stilering, maar ook tegelijk ook pure emotie.

Wolfsbergen al gezien Jair. Die vond ik duidelijk beter dan Guernsey. (van Leopold dus)

De eerste goeie pamflettistische film die me te binnen schiet is Indigenes, over de Noord-Afrikaanse soldaten in de Tweede Wereldoorlog.

moet een film nu de condition humaine registreren? (zoals veel Arthouse films pogen) of moet het echt een visueel iets zijn, want dat lijkt me totaal iets anders. Dan kom je bij de kunstfilms, die niet alleen geen plot meer hebben, maar ook mikken op een gevoel achter de beelden. (Zo van ik gooi 900 found footage filmpjes door elkaar en laat dan over mijn filmrol 35 beschilderde kevers rondlopen, die vlekken maken en het gedeeltelijk aanvreten)

een verschil tussen Gomorra en de talloze andere maffiose films
Bijvoorbeeld dat Gomorra het maffialeven niet romantiseert.

De beeldvoering van Gomorra
Die heeft iets dubbels: aan de ene kant is de film op documentaire wijze vanaf de schouder geschoten, en aan de andere kant is het aspect ratio 2.35:1 in het Cinemascopeformaat dat je direct associeert met epische (Hollywood)films. Het gebruikte aspect ratio maakt de realiteit bigger than life - het voelt allemaal gestileerder aan dan de film in werkelijkheid is.

Bij de lekkere popmuziek in Il Divo (meer opera dan operette, toch?) moest ik helemaal niet aan Tarantino denken. Tarantino’s soundtrack zijn schaamteloos camp (met Don't Let Me Be Misunderstood van Santa Esmeralda in Kill Bill als hoogtepunt), terwijl Paolo Sorrentino prat gaat op goede smaak met tracks van o.a. Beth Orton, Barbara Morgenstern en Robert Lippock (om dat in de aftiteling met Da Da Da van Trio weer helemaal teniet te doen).

Een beetje overgestileerd in bovengenoemde films vind ik helemaal niet erg. De personages en situaties vragen erom (de twee kids in Gomorra denken zelfs dat ze filmpersonages zijn en gedragen zich daarnaar). Overstilering en huiselijk drama eerder fout, zoals ik gisteren merkte bij The Banishment (Andrei Zvyagintsev, 2007). Het merendeel van de 2½ uur wordt besteedt aan oogverblindende landschappen waardoor het heel lastig wordt iets voor het probleem tussen het echtpaar Alex en Vera te voelen.

Een Nederlandse film die vanwege de nadrukkelijke stilering voor het merendeel ook heel goed werkt: Kan Door Huid Heen.

LOL@ludo: die vijfendertig beschilderde kevers kende ik nog niet, is dit een voorbeeld uit het echte leven? doet me denken aan prepared piano. of het verhaal van anekdotekoning louis andriessen, die in een film over misha mengelberg vertelt dat misha tijdens een bepaald concert steeds maar bleef hameren op een bepaald akkoord, niet vanwege die noten, maar 'omdat op die plek in de vleugel een muis zat'.
@MtH: ik ben een groot liefhebber van Wes Anderson, precies daarom: zijn overweldigend originele cameravoering zorgt nergens voor afleiding van waar het hem om draait: menselijk onvermogen. in al zijn films vertelt hij hetzelfde verhaal: disfunctioneel gezin raakt nog verder op drift, apotheose, verzoening. Al zijn films zijn twintig minuten te lang, en toch ga ik steeds weer helemaal om en mee.. Darjeeling Limited is echt een film om voor eeuwig in te willen verdwijnen, zelden vond ik de realiteit na het verlaten van een film zo kil als toen ik die film verliet.
Wes Anderson en Tim Burton vind ik allebei ook erg interessant omdat ze zo elegant Hollywoodvorm en Old World sensibiliteit voor het menselijke te combineren. Dat vind ik een buitengewoon sterke mix.

Romantiseren andere maffiafilms het maffiabestaan? Daar kun je over discussieren denk ik. En die waarheidspotentie van Gomorra, hoe ver gaat dat? Er gebeurt toch niets in die film dat je niet al lang weet over de maffia? Ik zie heus wel dat het een goede film is, maar ik neig zelf toch steeds meer om dit soort films voortaan maar te skippen. Niet omdat ik door Ken Loach types gesticht wil worden in een keurige vooruitgangsgedachte, maar omdat ik na een goeie film iets beter kan invoelen van de menselijke psyche (dit klinkt wel erg pretentieus). Jullie kennen toch ook wel het verschil tussen hoe je de bioscoop verlaat: sommige films ben je na twee wijntjes in het aangrenzend cafe alweer vergeten; andere films blijven je wekenlang bestoken op de meest onverwachte momenten van de dag met beelden en sferen.

De focus op de gruizigheid van het bestaan begint me steeds meer tegen te staan. Maar dat hoeft geen softfocus rozegetint suikergoed te impliceren. Pan's Labyrinth is bijvoorbeeld ook een persoonlijke favoriet (met toch niet misse scene's qua wreedheid), of die prachtige Aziatische film (waarvan de titel me nu even niet wil binnenschieten) over die jongen die in huizen inbreekt om daar kapotte spullen te repareren en tijdelijk te verblijven. En uiteindelijk een romance krijgt. Pan's Labyrinth en die film verzoenen sadisme en liefde op een unieke en totaal overtuigende manier.

@ludo: is een smaakkwestie, maar die pop in gomorra vond ik persoonlijk ook behoorlijk camp. anyway. kan door huid heen ga ik snel zien.

Romantiseren andere maffiafilms het maffiabestaan?
Zeker niet allemaal, maar hoeveel jochies liepen/lopen niet graag met een T-shirt van Scarface rond omdat ze Tony Montana zo’n stoere gast vinden, ook al gaat-ie aan het eind van de film hartstikke dood.

of die prachtige Aziatische film Bin-jip.

Scarface ook de favoriete film van Arnon Grunberg (zegt ie deze week in Vrij Nederland)

LOL@ludo: die vijfendertig beschilderde kevers kende ik nog niet, is dit een voorbeeld uit het echte leven?
nah i just made that up. maarrr ik herinner me wel een film waar dode insecten op het celluloid waren geplakt, en dan was er een fluoriserend goedje overheen gegooid, gaf bizarre effecten (niet dat ik die ooit gezien heb, ik las 't in een filmbijbeltje) (helaas weet ik de titel zo niet meer uit mijn hoofd, zal nog 'ns kijken, tegenwoordig staat alles op YouTube dus wie weet dat ook wel)

nou dat was makkelijk "insecten op celluloid geplakt avant-garde" googlen :)

Mothlight (1963) van Stan Brakhage:

Romantiseren andere maffiafilms het maffiabestaan?

Dat was toch waar Coppola van werd beschuldigd ten tijde van The Godfather? En daar zat ook wel wat in, al was het al met al vrij ambivalent (als je alleen al kijkt hoe twee broers eindigen). Sindsdien zit die romantisering er wel vaak in, zie Goodfellas, toch eigenlijk vervelende lui maar een lange tijd in die film gezellige types die het voor elkaar hebben en doen waar ze zin in hebben.